Prof. dr. Dirk Lefeber
Dirk Lefeber is klinisch biochemisch geneticus in het Radboudumc. Hij doet onderzoek naar ziekten waarbij de glycosylering defect is, waaronder dystroglycanopathieën, een groep erfelijke spierdystrofieën.
Onlangs is een nieuwe metabole spierziekte ontdekt, PGM1-deficiëntie. In dit onderzoek zal worden bepaald hoe vaak de ziekte voorkomt en de diagnostiek worden verbeterd. Daarnaast zal het ziektemechanisme verder onderzocht worden.
Achtergrond van het onderzoek
Metabole spierziekten zijn erfelijke spierziekten waarbij een defect optreedt in de energievoorziening van de spiercellen. Deze groep spierziekten leidt vaak tot inspanningsgebonden spierklachten. Het stellen van een diagnose is echter lastig. De onderzoekers hebben recent een erfelijke afwijking ontdekt in het enzym fosfoglucomutase (PGM1), dat nodig is voor het vrijmaken van energie in spiercellen. PGM1-deficiëntie kan ernstig verlopen en veroorzaakt problemen aan het hart, de spieren, de lever en andere organen. Deze spierziekte kan opgespoord worden in het bloed van patiënten en kan deels verholpen worden door het toevoegen van de suiker galactose aan het dieet.
Doel van het onderzoek
In dit onderzoek zal deze nieuwe kennis gebruikt worden om mensen met inspanningsgebonden spierklachten te testen op deze diagnose. Zo kan worden vastgesteld hoe vaak de ziekte voorkomt en kan een protocol worden opgesteld voor de diagnostiek. Daarnaast zal er onderzoek gedaan worden om het ziektemechanisme beter te begrijpen. Hierbij zal de suikerstofwisseling in kaart worden gebracht in cellen van patiënten en in spiercellen waarbij de afwijking in PGM1 kunstmatig is geïnduceerd. Dit leidt tot kennis over hoe de afwijking hersteld kan worden, zodat de therapie voor patiënten geoptimaliseerd wordt.
Eindresultaten
Het onderzoek heeft bijgedragen aan de totstandkoming van nieuwe richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van PGM1-deficiëntie. Daarnaast is een ziektemodel van het hart ontwikkeld, door cellen van patiënten om te vormen tot hartspiercellen, aangezien hartfalen de belangrijkste overlijdensoorzaak is van deze vorm van myopathie. Met dit model kunnen nieuwe manieren onderzocht worden om ook de hartspier symptomen te kunnen verhelpen.
Dankzij dit onderzoek kunnen we patiënten met PGM1-deficiëntie nu veel vroeger herkennen en een deel van de symptomen verhelpen door toevoeging van galactose aan het dieet. Ook zijn de eerste ziektemodellen ontwikkeld om verder te onderzoeken hoe we de problemen aan het hart kunnen behandelen.
Over het onderzoek
Onderzoeker
Prof. dr. Dirk Lefeber, dr. Monique van Scherpenzeel & dr. Nicol Voermans
Locatie
Radboudumc
Kosten
€ 250.000,- (cofinanciering door Spieren voor Spieren)
