Dr. Manuel Gonçalves
Manuel Gonçalves is moleculair bioloog in het LUMC. Hier doet hij onderzoek naar het ontwikkelen van technologieën om erfelijke fouten in het DNA te repareren.
De ziekte van Duchenne wordt veroorzaakt door een genetische afwijking in het dystrofine-gen. Er is nog geen therapie beschikbaar die de genetische oorzaak van de spierziekte aanpakt. In dit onderzoek worden verschillende gentherapie-technieken in het laboratorium getest, met als doel de genetische fout te corrigeren.
De ziekte van Duchenne is een ernstige progressieve spierziekte die wordt veroorzaakt door genetische fouten in het DNA, in het dystrofine-gen. Hierdoor maken mensen met Duchenne geen dystrofine-eiwit aan. Dit heeft grote gevolgen. Het dystrofine-eiwit zorgt voor de stevigheid van de spieren en zonder dit eiwit worden de spieren al op vroege leeftijd aangetast. Mensen met Duchenne belanden hierdoor rond hun twaalfde in een rolstoel en zijn hun rond hun twintigste afhankelijk van beademing. Op dit moment is de behandeling voor Duchenne symptomatisch. Er is nog geen therapie gevonden die het genetische probleem aanpakt.
In dit onderzoek worden nieuwe technieken ontwikkeld voor het gericht corrigeren van dystrofine-fouten. Het doel is de productie van het dystrofine-eiwit te herstellen. De technieken die worden gebruikt zijn nog specifieker dan de huidige techniek (CRISPR/Cas9). Hierbij maken de onderzoekers gebruik van een uniek toedieningssysteem dat als voordeel heeft dat alle componenten voor de correctie gezamenlijk worden toegediend. Daarmee voorkom je dat cellen niet alle nodige componenten krijgen die voor de correctie nodig zijn. Dit alles zullen de onderzoekers testen in cellen. De meest veelbelovende technieken zullen vervolgens getest worden in een ziektemodel.
In de eerste twee jaar hebben de onderzoekers de individuele componenten voor de correctie ontwikkeld. Deze hebben ze vervolgens gecombineerd en het correctiesysteem getest in verschillende gekweekte spiercellen van patiënten. De eerste resultaten laten zien dat de gezamenlijke levering van de componenten in de spiercellen leidt tot een leesbaar dystrofine-gen. En dat niet alleen – de beoogde correcties werden heel nauwkeurig uitgevoerd zonder andere plaatsen in het genetisch materiaal te veranderen. Verder hebben de onderzoekers vastgesteld dat de gecorrigeerde genen in de spiercellen leidden tot de productie van kortere, maar gedeeltelijk functionele dystrofine-eiwitten die een interactie aangaan met een ander belangrijk eiwit, genaamd bèta-dystroglycaan.
Het komende jaar zullen de onderzoekers de best presterende componenten voor de correctie, die in de eerste twee jaar zijn gevonden, testen in drie verschillende spieren van het ziektemodel.
Dr. Manuel Gonçalves & prof. dr. Annemieke Aartsma-Rus
LUMC
€ 272.339,-
Manuel Gonçalves is moleculair bioloog in het LUMC. Hier doet hij onderzoek naar het ontwikkelen van technologieën om erfelijke fouten in het DNA te repareren.