Zeer recent is een nieuwe, veelbelovende techniek ontdekt waarmee het DNA relatief gemakkelijk kan worden aangepast: de DNA-schaar. In dit onderzoek zal deze techniek worden toegepast bij de ziekte van Duchenne. Om de DNA-schaar in de spiercellen te krijgen, maken de onderzoekers gebruik van de door hen ontwikkelde iTOP technologie.
Gentherapie biedt nieuwe mogelijkheden om erfelijke aandoeningen, zoals de ziekte van Duchenne, te genezen. Mensen met de ziekte van Duchenne hebben een erfelijke afwijking in het gen dat dystrofine produceert. Dit eiwit zorgt voor de stevigheid van de spiercellen waaruit onze spieren bestaan. Een nieuwe vorm van gentherapie is de DNA-schaar. Hiermee kan heel precies in het DNA geknipt worden. Met de DNA-schaar zou het defecte gen bij Duchenne gerepareerd kunnen worden, maar dan moet het eerst wel in de spiercellen gebracht worden.
Het doel van dit onderzoek is om de nieuwe iTOP technologie te gebruiken om de DNA-schaar in de spiercellen van een Duchenne-model te krijgen en de erfelijke fout te repareren. De iTOP technologie is een effectieve manier om stoffen de cel in te krijgen. Dit is in het laboratorium aangetoond. Nu willen de onderzoekers testen of de iTOP technologie ook veilig en efficiënt is bij een model van de ziekte van Duchenne. Als het de onderzoekers lukt om met de combinatie van DNA-schaar en iTOP technologie het defecte gen te repareren, zou dit in de toekomst als behandeling kunnen worden gebruikt. Niet alleen voor de ziekte van Duchenne, maar wellicht ook voor andere erfelijke spierziekten.
Tijdens het onderzoek is de iTOP-technologie verder ontwikkeld tot een mogelijke toepassing voor de behandeling van erfelijke spierziekten zoals de ziekte van Duchenne. Binnen het project hebben de onderzoekers aangetoond dat de iTOP-technologie het afleveren van de DNA-schaar (CRISPR/Cas9) in spiercellen mogelijk maakt.
Op basis van deze resultaten zijn de onderzoekers nu binnen ons Onderzoeksprogramma Gentherapie bezig met een onderzoek naar gentherapie voor de ziekte van Duchenne waarin ze gebruik maken van de iTOP-technologie.
Binnen ons Onderzoeksprogramma Gentherapie wordt gentherapie voor de ziekte van Duchenne verder ontwikkeld. Ook hiervoor wordt de iTOP technologie gebruikt.
)Prof. dr. Niels Geijsen & dr. Marco de Boer
Hubrecht Instituut
€ 310.000,- (medegefinancierd met PPS-toeslag die door Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld aan het Spierfonds ter stimulering van publiek-private samenwerkingen)
Niels Geijsen is moleculair bioloog in het LUMC. Hier doet hij onderzoek naar het ziekteproces van erfelijke spierziekten, zoals FSHD en de ziekte van Duchenne, en het ontwikkelen van technologieën om erfelijke fouten in het DNA te repareren.
