De klachten bij FSHD worden veroorzaakt door de aanwezigheid van het eiwit DUX4 in de spiercellen. Recent onderzoek wijst erop dat DUX4 een rol heeft in het afweersysteem. Het doel van dit onderzoek is om deze rol uit te pluizen.
FSHD is een complexe spierziekte. De klachten worden veroorzaakt door de aanwezigheid van het eiwit DUX4 in de spiercellen. Normaal gesproken komt dit eiwit hier niet voor, maar door een erfelijke afwijking is dat bij mensen met FSHD wel het geval. Er wordt dan ook veel onderzoek gedaan naar de onderdrukking van DUX4 als therapie. Recent onderzoek van het Leidse onderzoeksteam wijst erop dat DUX4 een rol heeft in het afweersysteem. Ze vermoeden dat deze rol mogelijk verstoord is bij mensen met FSHD.
Het doel van dit onderzoek is om de rol van DUX4 in het afweersysteem uit te pluizen en de gevolgen van een mogelijk verstoord afweersysteem in kaart te brengen. Hiervoor zullen de onderzoekers kijken naar de aanwezigheid van DUX4 en van afweercellen in weefsels en bloed van mensen met FSHD en in een model van de ziekte. De onderzoekers verwachten ook een aantal therapieën gericht tegen het afweersysteem te kunnen testen bij een model van de ziekte. Daarnaast zal het onderzoek meer inzicht geven in de mogelijke bijwerkingen van onderdrukking van DUX4.
De onderzoekers vonden bij zowel gezonde personen, als bij mensen met FSHD, de aanwezigheid van het DUX4-eiwit in de zwezerik (of thymus). Dit orgaan speelt een belangrijke rol in het afweersysteem. Het DUX4-eiwit is niet in andere weefsels van het afweersysteem gevonden, wat mogelijk wijst op een natuurlijke rol van het eiwit in de zwezerik. De aanwezigheid van DUX4 in het afweersysteem betekent niet direct dat de werking ervan is verstoord. De onderzoekers doen nu verder onderzoek om te bepalen wat de exacte rol van DUX4 in de zwezerik is en of bij FSHD-patiënten meer DUX4-eiwit aanwezig is in de zwezerik.
De onderzoekers onderzochten ook een nieuw FSHD-model. Net als in de spieren van mensen met FSHD werden in de spieren van dit ziektemodel verschillende soorten afweercellen en cytokinen (de boodschappers tussen de afweercellen) gevonden. Het model kan dus goed gebruikt worden voor onderzoek naar spierschade en spierzwakte bij FSHD.
Tot slot ontdekten de onderzoekers een cytokine die de hoeveelheid DUX4-eiwit in spiercellen kan verhogen. Deze cytokine is in verhoogde mate aanwezig in het bloed van mensen met FSHD. In een eerste experiment met een model voor de ziekte bleek een behandeling tegen deze cytokine helaas niet tot een verbetering in spierkracht of spierschade te leiden. De behandeling leidde niet tot ernstige bijwerkingen en de onderzoekers zullen nog verder onderzoek doen naar dit cytokine.
Dr. Jessica de Greef & prof. dr. ir. Silvère van der Maarel
LUMC
€ 249.951,- (cofinanciering Spieren voor Spieren)
Jessica de Greef is biomedisch onderzoeker in het LUMC. Hier doet ze onderzoek naar de genetische en epigenetische basis van de spierziekte FSHD. Daarnaast ontwikkelt ze modellen waarmee deze spierziekte beter bestudeerd kan worden.
