Wetenschappelijk onderzoek
Brede behandeling van spierziekten voor en met patiënten
Op donderdag 12 september wordt neuroloog Nicol Voermans officieel geïnstalleerd als hoogleraar Spierziekten aan de…
Lees verder
Stel je eens voor dat je als onderzoeker beschikt over een 3D-spier. Een levend, menselijk mini-spiertje, gemaakt in het laboratorium. Die een specifieke spierziekte heeft of juist gezond is. Gekoppeld aan een chip die op ieder moment de spierkracht van de mini-spier kan meten. Dat zou onderzoek een stuk makkelijker maken. Hoe een spierziekte zich ontwikkelt, kan dan veel beter in beeld worden gebracht. En de werking van een (nieuw) medicijn kan direct op weefsel van een patiënt worden getest. Het klinkt als sciencefiction, maar het is onderzoekers in Rotterdam en Leiden gelukt. Ze ontwikkelden een methode om van huidcellen van een individu een 3D-spiertje te maken in het laboratorium.
Een fantastische ontwikkeling
Dr. Pim Pijnappel, Erasmus MC Rotterdam, licht toe: “Dit is een fantastische ontwikkeling. Met de muscle-on-a-chip hebben we nu een levende, menselijke modelspier op miniatuurformaat. Deze kweekspieren kunnen een specifieke spierziekte hebben of juist gezond zijn. Elke mini-spier is gekoppeld aan een chip die op ieder moment de spierkracht ervan kan meten.” Dr. Jessica de Greef, LUMC Leiden, vult aan: “Het verloop van een spierziekte kan veel beter in beeld worden gebracht dan voorheen en de werking van een mogelijke behandeling kan direct op dit menselijk weefsel worden getest. Dat is een enorme winst voor het onderzoek naar spierziekten.”
Een stap verder door unieke inkijkje in de spier
Nu gaan de onderzoekers nog een stap verder. In een nieuw onderzoek bundelen ze hun krachten met onderzoekers uit Amsterdam die alles weten van het binnenste van de spier. Prof. dr. Coen Ottenheijm, Amsterdam UMC, legt uit: “Spieren zijn opgebouwd uit een vernuftig radarwerk van ontelbare eiwitten. Afwijkingen in deze eiwitten doen het radarwerk vastlopen, met levensbedreigende ziekten als gevolg. Wij onderzoeken waarom dit radarwerk vastloopt.” Door gebruik te maken van de 3D-spier kan als het ware in de spier van een patiënt worden gekeken. Dr. Pim Pijnappel licht toe: “Door verschillende expertises te combineren, maken we uniek onderzoek mogelijk. Wij gaan een systeem ontwikkelen waarmee we niet alleen de spierkracht van de gehele 3D-spier kunnen meten, maar ook van de individuele spiervezels. Dit stelt ons in staat om nog beter te bepalen wat er fout gaat in de spieren van mensen met een spierziekte. En wat het effect is van een medicijn hierop. Voor zover wij weten, is er niemand in de wereld die dit doet.”
Meer weten?
De ontwikkeling van de 3D-spier is medegefinancierd met PPS-toeslag die door Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld aan het Prinses Beatrix Spierfonds ter stimulering van publiek-private samenwerkingen. Via Health~Holland heeft het Spierfonds al ruim 1 miljoen euro geïnvesteerd in het ontwikkelen van de veelbelovende 3D-spier.
Het nieuwe onderzoek wordt geleid door dr. Pim Pijnappel van het Erasmus MC, dr. Jessica de Greef van het LUMC en prof. dr. Coen Ottenheijm van het Amsterdam UMC in samenwerking met het bedrijf IonOptix.
